Publicaties - Involvation

Denken in scenario’s maakt organisaties weerbaar

Geschreven door Jeroen Scheepers | 18 april 2024

Denken in scenario’s maakt organisaties weerbaar

Als de afgelopen twee jaar ons iets heeft geleerd dan is het wel dat organisaties kwetsbaar zijn. Ook dit jaar zien we weer dat vraag en aanbod lang niet altijd in balans zijn, met grote gevolgen voor de service en leveringen naar klanten en het beslag op productiecapaciteit en werkkapitaal. Veel organisaties denken tegenwoordig daarom in scenario’s. Door die scenario’s in kaart te brengen, moeten organisaties steeds beter weerbaar en veerkrachtig worden.

Organisaties zijn zich  tegenwoordig wel bewust van hun kwetsbaarheid. In de coronatijd vielen bijvoorbeeld productiefaciliteiten stil, ontstonden er onzekerheden in de keten en droogden vraag en aanbod soms op. Ook na de corona periode zijn onvoorziene verstoringen en fluctuaties in vraag en aanbod aan de orde van de dag gebleven. We kunnen stellen dat dit ‘het nieuwe normaal’ is geworden waarop organisaties zich structureel moeten inrichten. 

Inrichten op het 'nieuwe normaal'

Van oudsher zijn organisaties ingesteld op een equilibrium waarbij het efficiency denken de boventoon voerde. Als ketens uit balans raken is het lastig om weer in balans te komen. Eén van de grootste vragen voor organisaties is dan dus ook: hoe komen we weer in evenwicht en hoe zorgen we er in de toekomst voor dat we niet uit balans raken? Daarmee is het creëren van weerbaarheid en aanpasbaarheid een belangrijke trend bij organisaties. 

Organisaties kunnen op verschillende manier weerbaar worden. Hierbij zijn er vijf pijlers die van belang voor de weerbaarheid van je supply chain: 

  • Reduncancy: Slim omgaan met buffers in bijvoorbeeld capaciteit en voorraad 
  • Collaboration: Cross-functionele samenwerking binnen en buiten de eigen organisaties 
  • Flexibility: Meerdere opties creëren in producten, klanten en leveranciers 
  • Visibility: Inzicht vergroten door transparantie in de keten 
  • Agility: Snel kunnen reageren op veranderingen 

Een belangrijke middel om met deze pijlers om te gaan, is het opstellen van scenario’s met verschillende keuzes en opties. Wat is de impact als er een verstoring plaats vindt? Welke opties hebben we dan en hoe kunnen we ons daarop voorbereiden. Wat doen we bijvoorbeeld als de vraag afneemt of als de capaciteit achterblijft? Hierover werd altijd al gesproken, maar nu heeft dat een enorme vlucht genomen om dit ook concreet in de bedrijfsvoering te integreren en dus tijdig te kunnen anticiperen. Met namen het S&OP of IBP proces leent zich uitstekend om scenarioplanning te integreren. 

 

De financiële kant van scenario’s

Een belangrijke ontwikkeling is dat er steeds meer gekeken wordt naar de financiële kant van scenario’s in de supply chain. Heel veel organisaties richten planningen in op volumes, maar dat is onvoldoende om de sales- en operationsplanning goed in te richten. Ook daar geldt dat er nu de noodzaak is om daar echt mee aan de slag te gaan. 

Waar organisaties overigens voor moeten waken is dat ze op zoek gaan naar een ‘quick fix’. Sommige organisaties denken dat ze alles kunnen oplossen door dingen terug te halen of andere leveranciers te zoeken. Scenario denken betekent dat je dieper en breder moet kijken en de vijf kenmerken van resilience in samenhang moet bekijken. Een holistische kijk dus vanuit je strategische visie, een simpele ‘quick fix’ volstaat niet. 

Zoek de balans tussen kostenefficiëntie en flexibiliteit

Het is overigens niet zo dat organisaties die extreem flexibel zijn de wedstrijd winnen. Het gaat juist om de balans tussen kostenefficiëntie en flexibiliteit. Als je volledig kostenefficiënt bent, dan ben je vaak ook behoorlijk kwetsbaar. Tegelijkertijd geldt dat als je extreem flexibel bent, je vaak ook te duur bent. Waar ligt voor jouw organisatie de nieuwe juiste balans? Dat is de vraag waar je je als organisatie over moeten buigen als je weerbaar wilt zijn. 

Om organisaties te helpen bij die zoektocht naar een weerbare en aanpasbare organisatie, kan het helpen om de resilience quickscan te doen. De Resilience Quickscan brengt snel in kaart hoe weerbaar jouw supply chain is. En wat je kunt doen om die weerbaarheid op vijf cruciale onderdelen te vergroten: Redundantie, Samenwerking, Flexibiliteit, Transparantie en Wendbaarheid.

Digitalisering is een enabler voor weerbaarheid

Naast een opstellen van een visie en inrichting van procesen rondom weerbaarheid en scenario denken, gaat het ook over de vraag: hoe kan IT ons hierin ondersteunen? Het berekenen en analyseren van scenario’s is steeds makkelijker geworden.  

Veel organisaties hebben nu echt het besef dat ze sneller moeten kunnen acteren en daarvoor hebben ze nu grotere rekenkracht en moderne tooling nodig om die nieuwe processen vorm te geven en in te richten. En dat gaat alleen maar versnellen. Iedereen is weer vol in de go-modus zeker met de huidige technologie ontwikkelingen als AI. Het is wel belangrijk om voldoende tijd en moeite te steken in de verkennende fase; wat is relevant voor jouw organisatie, wat past binnen het IT landschap en wat gaat echt waarde toevoegen voor de veerkracht van jouw organisatie. 

Wil je meer lezen over digital planning? Lees dan 'Supply chain resilience - waar begin je