Afgelopen vakantieperiode kwam er een opmerkelijk nieuwsbericht vanaf Eindhoven Airport. Door een probleem bij de militaire luchtverkeersleiding kon er de hele ochtend niet gevlogen worden vanaf de luchthaven. Gestrande passagiers stonden uren buiten in de hitte te wachten omdat de 1,5 meterregel al snel niet meer te hanteren was in de vertrekhal. Volgens een woordvoerder had een medewerker zich die ochtend ziek gemeld waardoor zeker vijftien vluchten niet konden vertrekken en 1400 passagiers vertraging opliepen. Een gestrande passagier geïnterviewd door de NOS uitte zijn frustratie: ‘Belachelijk, iemand ziek en er ligt een heel vliegveld stil.’ Een begrijpelijke reactie natuurlijk.
Eindhoven Airport heeft al langer te kampen met capaciteitsproblemen bij de luchtverkeersleiding en op 7 augustus maakte de afwezigheid van één medewerker het verschil. Net zoals de geïnterviewde passagier zal menigeen wat sceptisch op deze uitleg reageren. Toch heeft de woordvoerder hier geen broodje aap verkocht.
Of het nu de service- of de maakindustrie betreft, de doorlooptijd van uit te voeren taken neemt toe met de mate waarin de capaciteit benut wordt (de bezetting). Dit effect wordt sterk vergroot door variatie. Hoe meer we aan de rechterkant van de curve zitten (richting 100 procent bezetting van de capaciteit), hoe groter het effect van variatie op de doorlooptijd. Met andere woorden: een klein voorval kan een grote verstoring tot gevolg hebben.
Waarschijnlijk heeft de afwezigheid van die ene medewerker op 7 augustus de bezetting van de capaciteit richting of zelfs over de 100 procent gedrukt. Wanneer er zich dan variatie voordoet, zoals een voorval waardoor iets wat langer duurt of meerdere taken zich tegelijkertijd aandienen, nemen de doorlooptijden dramatisch toe, met lange wachttijden als gevolg.
Voorkom overbelasting en elimineer variatie
In de maakindustrie zien we het maar al te vaak. Er worden talloze inspanningen gedaan om variatie te beperken. Enkel als deze tot praktisch nul beperkt kan worden (denk aan de automobielindustrie), kan de capaciteit (bijna) volledig gebruikt worden. Zolang het uitroeien van variatie niet tot de mogelijkheden behoort, dient er reservecapaciteit gehanteerd te worden. Zo niet, dan lopen doorloop- en levertijden uit de hand.
De Schijf van Vijf voor Supply Chain management van Involvation biedt een integrale aanpak voor het omgaan met variatie in maak- en serviceketens. Hier zijn het voorkomen van overbelasting en het elimineren van (onnodige) variatie onderdeel van. De ziekte van één medewerker was voor haar passagiers nu een zeer ongelukkig voorval. Voor óns was het een leerzaam voorbeeld van de gevolgen van het overbelasten van een systeem in combinatie met variatie.
