Vraag je een financieel directeur om de kosten van voorraad zal hij antwoorden met zoiets als Return On Capital Employed (ROCE) of Weighted Average Cost of Capital (WACC). Stel je een logisticus dezelfde vraag zal hij antwoorden met de 3R’s van rente, ruimte, risico. Helaas hebben ze het beide bij het verkeerde eind. En niet zo’n beetje.
Zowel de financieel directeur als de logisticus onderschatten de werkelijke kosten van voorraad. Natuurlijk gaat er werkkapitaal zitten in voorraad. Afhankelijk van de cash flow en/of rendementseisen kunnen de betreffende kosten behoorlijk oplopen. Ontegenzeggelijk zul je voorraad ook moeten opslaan. Soms volstaat beschikbare ruimte, soms niet. Tot slot spreekt het voor zich dat het houden van voorraad risico’s met zich meebrengt. Mogelijk zal eventueel overschot moeilijk of zelfs onverkoopbaar blijken.
Waar zowel de financieel directeur als de gemiddelde logisticus zich echter geheel niet druk om lijken te maken is de doorlooptijd die voorraad representeert. Een keten met veel voorraad is namelijk een lange keten. Immers, voorraad gedeeld door verkopen is doorlooptijd. En een lange keten heeft een aantal fundamentele nadelen.
Zo reageert een lange keten traag. Bijvoorbeeld op kwaliteitsproblemen en productontwikkelingen. Maar ook op ontwikkelingen in de vraag. Minstens zo vervelend als de traagheid is het feit dat de lengte fungeert als katalysator van het opslingereffect. Immers, het opslingereffect is het directe gevolg van variabiliteit en doorlooptijd. Ga maar na, hoe langer de zweep, hoe groter de uitslag. Traag en variabel! Dubbel op pech dus. Ga er maar aan staan: maakt de variabiliteit een goede forecast al zo goed als onmogelijk, is je reactie ook nog eens traag. Zo traag dat er maar een uitweg lijkt. Nog meer voorraad!
Kortom, de kosten van voorraad worden met ROCE, WACC of 3R nog altijd schromelijk onderschat. Nog altijd rekenen we massaal met voorraadkosten van pakweg 10 tot 25 procent. Het lijkt echter redelijker te werken met het dubbele of meer. Beter nog is niet zozeer te redeneren vanuit kosten van voorraad, maar vanuit de voordelen van een korte doorlooptijd en dus weinig voorraad.
Stel je eens voor dat je dankzij een korte doorlooptijd veel sneller kunt reageren op ontwikkelingen, veel beter kunt voorspellen, betere kwaliteit levert, een korte time-to-market hebt, et cetera. Kortom, beeld je eens in dat je dankzij een korte doorlooptijd je concurrent de hielen kunt laten zien. Het niet hebben van een korte doorlooptijd is dus de werkelijke kostprijs van voorraad. Wie heeft het dan nog over ROCE, WACC of 3R?
